|
Учуутал улэтин керуннэрэ
|
Туьумэхтэринэн сыал - сорук
|
Уерэнээччи улэтин керуннэрэ
|
Туьумэхтэр тумуктэрэ
|
|
Билэр – керер сатабыл
|
Бодоруьар сатабыл
|
Бэйэни салайынар – дьаьанар сатабыл
|
|
- Тэрээьин туьумэх
|
|
Утуе кунунэн! Бол5ойон олоробут, чуумпуран истэбит
|
Улэлиир турукка о5олору киллэрии
|
|
Ситиьиилээхтик улэлииргэ ирдэбил туруоруу, ол тула кэпсэтии.
|
Пааранан улэлииргэ сыал – сорук туруорунуу, бэлэмнэнии
|
О5олор улэлииргэ бэлэм буолаллар
|
|
II. Ситиьии тугэнэ
|
|
-О5олоор, эьиги санаа5ытыгар Ийэ тыл диэн тугуй?
-Тереебут тылбытын то5о итинник ааттыырбыт буолуой?
Эбии матырыйаал:Уруокпут бэлиэ тыла:
Амсатын тыл муетун
Алгыстаах кулумун, А5алын тыл кууьун
Арыйар кулууьун.
Дом.
|
Бэйэтин санаатын аьа5астык этэр дьо5урун сайыннарыы.
|
|
О5олор бары тураллар , учуутал аа5арын утуктэллэр.
|
О5олор толкуйдаан бэйэлэрин санааларын этэллэр.
|
О5олор санааларын истии, кэпсэтии.
|
|
III .Уерэнэр тугэни уескэтии
|
|
Эьиги санаа5ытыгар тереебут тыл туох суолталаа5а буолуой?
Тереебут тыл о5о5о туох туьалаа5а буолуой?
|
Учуутал оголор санааларын дуоска5а бэлиэтээн иьэр.
|
О5олор саха тылын суолтатын туьунан этэллэр.
|
Пааранан субэлэьэн баран бэйэлэрин санааларын этэллэр
|
Оголор биирдиилээн толкуйдаан этэллэр. Этиэхтэрин иннинэ кыратык бэлиэтэнэн суруналлар.
|
Тереебут тыл суолтатын ырыналаан кереллер
|
|
IV. Уерэх соругун туруоруу
|
|
-Оттон билигин поэт Кундэ «Тереебут тыл »хоьоонун аа5ыахпыт, кини санаатын билиэхпит.
|
Аа5ыах иннинэ поэт туьунан кылгастык билиьиннэрии.Презентация
|
Оголор поэт ологор, айар улэтигэр сыьыаннаах карточка толороллор
|
|
|
Суруйааччы туьунан кыра ейдебулу ылаллар
|
|
V. Проблеманы уескэтии туьумэ5э.Тыл кууьун кердерер кулуус тыллары булуу.
|
|
Айымньыны учуутал аа5ыыта
|
Хоьоонтон тыл кууьун кердерер кулуус тыллары кердеен булуохтааххыт.
|
|
Истэллэр
|
|
Уескээбит пробеманы быьаарарга дьулуьаллар.
|
|
VI. Ырытыы туьумэ5э
|
|
-Эьиги эппит санаа5ыт поэт эппит санаатын кытта сеп тубэьэр дуо?
Хоьоон ис хоьоонун ейдуур туьуттан ессе биирдэ испитигэр уонна доргуччу аа5ан керебут
|
Айымньы ис хоьоонунан улэ, тылы байытыы.
Хас биирдии о5о хоьоону искэ аа5арын кэтээн керер.
|
О5олор хоьоону истэригэр аа5ан эрчиллэллэр,онтон хоьоонноохтук аа5аллар.
|
Бэйэ икки ардыгар бол5омтолоохтук истиьэллэр
|
|
Хоьоону ырытарга уерэнэллэр.
|
|
VII. Билбэти быьаарыныы, кердееьун туьумэ5э
|
|
_ Билбэт тылларгыт бааллар дуо?
-Хоьоону айарыгар ханнык ньыманы туттубутуй?
- То5о саха киьитин ийэ астарыгар тэнниирэ буолуой?
|
Ута5ы ханнарар,тостор куйааска,
То5улу ханнарар,
Иинэ5эс
Быйан,
Кулумнээ, саппа садарах суолталарын булуу
|
Тыллар, эпитеттэр суолталарын тылдьыттан керен, кэпсэтэн, билэллэр.
Хоьоонтон кулуус тыллары буларга кыьаллын.
|
Пааранан эйэ дэмнээхтик улэлииллэр, субэлэьэллэр
3 беле5унэн карточкалары толороллор
|
Билбэт тылларын тэтэрээттэригэр суруналлар, онтон хоьоонно сыьыаран, ейдеен тумук онороллор..
.
|
Тылларын байыталлар.
Суегэйи, отону, кымыьысаха элбэхтик аьаан,саха буолан былыр – былыргыттан бачча5а кэллэ5э.Онно тэннээн тереебут тылбытын биьиги теьенен ейдуубут, билэбит да5аны соччонон ейдуун – санаалыын байан, олох хайа ба5арар тугэнигэр тереебут тылбытынан кэпсэтэн, быьаарсан, олох дьолун, кэрэтин ейдуур кыахтанабыт.
|
|
VIII. Тумук оноруу туьумэ5э
|
|
Белехтер эппиэттэрин истии.
-Ол аата тереебут тыл поэт санаатыгар туох суолталаа5ый?
-Кундэ то5о бу айымньыны суруйбута буолуой?
|
Ессе биирдэ доргуччу аа5аллар , онтон быьаарбыттарын этэллэр.
Тугу этээри, туохха уерэтээри?
|
Бэйэлэрэ саба5алаан эппит санааларын кытта поэт хоьоонун тэннииллэр.
|
Бэйэ икки ардыгар бол5омтолоохтук истиьэллэр.
|
Пааранан хонтуруолланаллар.эйэлээхтик улэлииллэр.
|
Хоьоону доргуччу аа5ан астыналлар, дуоьуйаллар.
Бэйэ билиитин тургутуу.
|
|
IX. Билиини чопчулааьын
|
|
Кундэ «Тереебут тыл»хоьоонун уруьуйдатыы
|
Биирдии о5о хоьоону хайдах уруьуйдуо этэй?
|
|
|
Уерэнээччилэр уруьуйдууллар, онтон кэпсииллэр.
|
То5о маннык уруьуйдаабытын кэпсиир.
|
|
X. Бэйэни сыаналаныы.
|
|
- Туох сананы биллигит?
-Аахпыт айымньыбыт туьунан бэйэ5ит санаа5ытын этин.
-Уруокка хайдах улэлээбиккитин сыаналанын
|
Туох сананы билбиттэрин этэллэр.
|
|
|
Бэйэлэрин улэлэрин сыаналаналлар.
|
О5олор эппиэттэрин истэбит.
|
|
XI. Дьиэ5э улэ
|
|
Кундэ «Тереебут тыл» хоьоонун ейге аа5ан кэлии.
Тереебут тыл
Саппа садарах уотунан
Кутур харананы
Кулумнэтэ сырдатар
Керсуеххэ диэри
|
Хоьоону уус – ураннык аа5ыы ирдэнэр.
|
|
Бары туран аа5аллар.
Иитиллибит ийэ тылбыт
Иинэ5эс сири
Имэнинэн – быйанынан
Ибиирэн биэрэр.
|
|
Бэйэ5ит хоьоон айан а5алан учууталгытыгар кердеруеххутун сеп.
Теьенен тереебут тылбытын билэбит да5аны, соччонон ейбут – санаабыт кэниир,дириниир, сырдыыр.
Ол сыдыкпытыттан биьиги тулалыыр дьоммутугар, норуоппутугар бэрсиэхтээхпит.Кумуччу – ньимиччи тута сылдьыбакка сайдыылаах омуктары кытта тэннэ сайдар кыахтанабыт.Ийэ дойдубут , ийэ тылбыт чэчирии сайдарын, киэркэйэрин туьугар бары кууспутун уран улэлэьиэхтээхпит диэн ейдууллэр
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|